شرکت حمل و نقل بین‌المللی آساترابرشرق با ارائه خدمات حمل و نقل ریلی، روشی ایمن، مقرون‌به‌صرفه و پایدار را برای جابه‌جایی انواع کالا فراهم کرده است. با دسترسی به شبکه ریلی گسترده و همکاری با راه‌آهن داخلی و بین‌المللی، ما محموله‌های شما را با کمترین هزینه و تأخیر به مقصد می‌رسانیم. حمل و نقل ریلی با آساترابرشرق، ترکیبی از اطمینان، صرفه‌جویی و بهره‌وری!
حمل و نقل ریلی چیست؟
حمل و نقل ریلی در ایران، همچون شاهرگی حیاتی، نقش مهمی در جا به جایی مسافران و کالاها ایفا می‌کند. این شبکه گسترده، با اتصال نقاط مختلف کشور، امکان سفری ایمن، مقرون به صرفه و دوستدار محیط‌زیست را فراهم می‌سازد.
تاریخچه راه‌آهن ایران به سال ۱۳۱۷ بازمی‌گردد. زمانی که نخستین خطوط ریلی، شمال و جنوب کشور را به هم پیوند دادند. این خطوط، با عبور از مناظر متنوع و گاه چالش‌برانگیز، همچون کوه‌ها و بیابان‌ها، نمادی از اراده ملی در توسعه زیرساخت‌ها به شمار می‌روند.
امروزه، شبکه ریلی ایران با بیش از ۱۱ هزار کیلومتر خط آهن، شهرهای بزرگ و کوچک را به یکدیگر متصل می‌کند. این شبکه، علاوه بر حمل مسافران، در جا به جایی حجم عظیمی از کالاها نیز موثر است. از محصولات کشاورزی گرفته تا مواد معدنی و صنعتی. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و قرارگیری در مسیر کریدورهای بین‌المللی، حمل و نقل ریلی می‌تواند نقشی کلیدی در ترانزیت کالا بین آسیا و اروپا ایفا کند.
جایگاه ایران در حمل و نقل ریلی بین المللی
ایران، با موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود، پلی است که شرق و غرب را به هم متصل می‌کند. شبکه حمل‌ونقل ریلی کشور، با طولی بالغ بر ۱۵٬۰۳۷ کیلومتر تا پایان سال ۱۴۰۱، در جایگاه بیست‌ویکم جهان قرار دارد و حدود ۰٫۹ درصد از کل خطوط ریلی دنیا را به خود اختصاص داده است.
این در حالی است که کشورهایی مانند آمریکا با ۲۲۰٬۴۸۰ کیلومتر، چین با ۱۵۰٬۰۰۰ کیلومتر، روسیه با ۸۵٬۵۰۰ کیلومتر، هند با ۶۵٬۰۰۰ کیلومتر و کانادا با ۴۸٬۰۰۰ کیلومتر، طولانی‌ترین شبکه‌های ریلی جهان را در اختیار دارند.
از منظر کیفیت زیرساخت‌های ریلی، ایران در میان ۱۴۳ کشور جهان، رتبه ۴۵ را به خود اختصاص داده است. جایگاهی که بالاتر از کشورهایی نظیر ترکیه، عربستان سعودی، یونان و مکزیک قرار دارد.
در حوزه خطوط ریلی شهری، ایران با ۵۵۰ کیلومتر خطوط فعال، در رتبه هفتم جهان جای گرفته است. کشورهایی مانند چین با ۲٬۱۰۰ کیلومتر، آمریکا با ۱٬۲۱۵ کیلومتر و آلمان با ۹۱۹ کیلومتر، رتبه‌های برتر را در این زمینه دارند.
با وجود این دستاوردها، ایران همچنان با چالش‌هایی در توسعه شبکه ریلی خود مواجه است. بر اساس برخی آمارها، ایران در میان بیش از ۹۰ کشور، در جایگاه ۶۴ از نظر توسعه شبکه ریلی قرار دارد. رتبه‌ای که نشان‌دهنده نیاز به سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های بیشتر در این حوزه است.
با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در کریدورهای بین‌المللی، توسعه و بهبود زیرساخت‌های ریلی می‌تواند نقش بسزایی در افزایش سهم کشور از ترانزیت کالا و تقویت اقتصاد ملی ایفا کند. سرمایه‌گذاری در این بخش، نه تنها به بهبود جایگاه ایران در حمل و نقل ریلی بین‌المللی منجر می‌شود، بلکه فرصت‌های جدیدی را برای همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی فراهم می‌آورد.
انواع حمل و نقل ریلی
انواع مختلفی از این نوع حمل و نقل در کشور ما وجود دارد. با توجه به نوع کالا یا خدماتی که می‌خواهید از این نوع حمل و نقل دریافت کنید، می‌توانید نوع مناسب را برگزینید. انواع حمل و نقل ریلی به شرح زیر است:
مترو (Metro Rail)
مترو، یا همان راه‌آهن زیرزمینی، در دل شهرهای بزرگ همچون ماری خفته مسافران را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مقصد می‌رساند. این سیستم درون شهری، با عبور از زیر خیابان‌های شلوغ، ترافیک سطحی را دور زده و تنها به جابه‌جایی انسان‌ها اختصاص دارد. بنابراین، اگر قصد ارسال محموله‌ای را دارید، مترو گزینه مناسبی نخواهد بود.
میلک ران (Milk Run)
میلک ران سیستمی است که هم برای حمل مسافر و هم کالا به کار می‌رود. در این روش، قطار پیش از رسیدن به مقصد نهایی، در ایستگاه‌های متعددی توقف می‌کند؛ گویی در هر منزل نفسی تازه کرده و مسافران یا محموله‌هایی را پیاده و سوار می‌کند.
مونو ریل (Mono Rail)
مونو ریل ساده‌ترین شکل حمل‌ونقل ریلی است که قطار بر روی یک ریل فلزی حرکت می‌کند. این سیستم با ساختاری مینیمالیستی، مسافران را از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌برد، بی‌آنکه نیاز به پیچیدگی‌های سایر سیستم‌ها داشته باشد.
ریل روی زمین (Overground Rail)
ریل روی زمین، همان‌طور که از نامش پیداست، قطار را بر سطح زمین هدایت می‌کند، نه در تونل‌های زیرزمینی. این روش به‌ویژه برای جابه‌جایی محموله‌های سنگین و حجیم مناسب است، چرا که محدودیت‌های فضای زیرزمینی را ندارد و می‌تواند بارهای بزرگ را به‌راحتی منتقل کند.
قطار باری (Freight Train)
قطار باری همان قهرمان بی‌ادعای خطوط ریلی است که تنها به حمل محموله‌ها می‌پردازد. این قطارها بدون حضور مسافران، کالاهای مختلف را از مبدأ به مقصد می‌رسانند؛ از مواد خام گرفته تا محصولات نهایی.
ریل کابلی (Cable Rail)
ریل کابلی سیستمی است که در مسیرهای شیب‌دار، مانند مناطق کوهستانی، به کار می‌رود. در این روش، قطار به کابلی متصل است که آن را در سربالایی‌ها بالا می‌کشد؛ گویی دستی نامرئی قطار را به‌سوی قله هدایت می‌کند.
قطار قایقی (Boat Train)
قطار قایقی وسیله‌ای است که مسافران یا محموله‌ها را به بنادر می‌برد. این قطارها پل ارتباطی بین خشکی و دریا هستند. مسافران را به کشتی‌ها می‌رسانند و کالاها را برای سفرهای دریایی آماده می‌کنند.
راه‌آهن بین شهری (Inter-City Rail)
راه‌آهن بین‌شهری شبکه‌ای است که شهرهای بزرگ را به یکدیگر متصل می‌کند. این قطارها با سرعت بالا مسافران را بین شهرها جا به جا می‌کنند، بی‌آنکه در شهرهای کوچک توقف داشته باشند؛ گویی سفری مستقیم و بی‌وقفه را برای مسافران فراهم می‌کنند.
مزایا و معایب حمل و نقل ریلی
این نوع حمل و نقل همانند یک سکه دو رو دارد. یک رو مزایا و روی دیگر معایب آن هستند:
مزایای حمل و نقل ریلی
- یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این روش، ایمنی بالای آن است؛ به‌طوری‌که احتمال وقوع حوادث در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی به‌مراتب کمتر است.
- علاوه بر این، قطارها توانایی حمل محموله‌های سنگین و حجیم، از زغال‌سنگ و سنگ‌آهن گرفته تا ماشین‌آلات صنعتی بزرگ، را دارند..
- نکته دیگر، ثبات زمانی در حرکت قطارها است. برخلاف جاده‌ها که ممکن است ترافیک یا شرایط جوی باعث تاخیر شوند، قطارها معمولا به موقع به مقصد می‌رسند.
- این روش برای جابه‌جایی مواد معدنی بین معادن و کارخانه‌ها ایده‌آل است؛ چراکه خطوط ریلی اغلب به این مراکز متصل هستند.
- دسترسی به ایستگاه‌های راه‌آهن در بسیاری از مناطق فراهم است و این امر امکان جا به جایی را تسهیل می‌کند.
- قطارها می‌توانند از مسیرهای صعب‌العبور مانند کوهستان‌ها عبور کنند. جایی که شاید وسایل نقلیه دیگر با چالش مواجه شوند.
- از منظر زیست‌محیطی، حمل و نقل ریلی با تولید آلودگی کمتر، گزینه‌ای دوستدار طبیعت محسوب می‌شود.
- هرچند ممکن است ارزان‌ترین نباشد، اما هزینه‌های آن در مقایسه با برخی روش‌های دیگر مقرون به صرفه است.
معایب حمل و نقل ریلی
- ساخت و نگهداری زیرساخت‌های ریلی، از احداث خطوط گرفته تا تعمیرات دوره‌ای، هزینه‌بر است.
- برای مسافت‌های کوتاه و محموله‌های کم‌حجم، این روش ممکن است اقتصادی نباشد و هزینه‌ها افزایش یابد.
- سرعت قطارها در مقایسه با هواپیماها کمتر است. بنابراین برای جابه‌جایی‌های فوری شاید مناسب نباشد.
- خدمات درب‌به‌درب در این روش امکان‌پذیر نیست. به عبارت دیگر، محموله باید از ایستگاه راه‌آهن به مقصد نهایی منتقل شود که نیازمند وسایل نقلیه مکمل است.
- محدودیت در ابعاد محموله‌ها نیز وجود دارد. به طوری که بارهای بسیار بزرگ که با ابعاد واگن‌ها همخوانی ندارند، قابل حمل با قطار نیستند.
قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی در ایران تحت چارچوبی از قوانین و مقررات قرار دارد که به‌منظور تضمین ایمنی، کارایی و هماهنگی در این حوزه تدوین شده‌اند. این قوانین، با هدف افزایش سهم این نوع حمل و نقل از طریق جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و ارتقا بهره‌وری، به شرکت‌های خصوصی و تعاونی اجازه می‌دهند تا با حفظ مالکیت دولت بر شبکه ریلی، از این زیرساخت‌ها بهره‌برداری کنند.
شرکت‌های حمل و نقل ریلی، با اخذ مجوز از شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، می‌توانند با تامین ناوگان مورد نیاز، به جا به جایی کالا و مسافر بپردازند. آیین‌نامه تاسیس و فعالیت این شرکت‌ها، توسط وزیر راه و شهرسازی تصویب می‌شود.
خدمات وابسته به آن نیز شامل سرویس‌های مرتبط با ناوگان و شبکه، تعمیرات، بهره‌برداری و پشتیبانی‌های فنی و مهندسی است که شرایط و نحوه بهره‌برداری از آن‌ها نیز در چارچوب قوانین موجود تعیین می‌شود. نرخ بهره‌برداری از شبکه ریلی به‌گونه‌ای تعیین می‌شود که ضمن تامین هزینه‌های بهره‌برداری، برای صاحبان کالا و سرمایه‌گذاران نسبت به دیگر شقوق حمل‌ونقل دارای مزیت باشد.
شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی موظف به رعایت کلیه مقررات، ضوابط و دستورالعمل‌هایی هستند که در چارچوب قوانین کشور توسط هیئت‌مدیره راه‌آهن تهیه و ابلاغ می‌شود. هر واگن و لکوموتیو دارای سند رسمی و شماره مخصوص است که توسط هیئت‌مدیره راه‌آهن به نام مالک صادر می‌شود و این اسناد قابل ترهین هستند.
در صورت بروز سوانح ریلی، کمیسیون‌های جلوگیری از سوانح راه‌آهن مستقر در نواحی، مسئول تعیین میزان مسئولیت‌های کیفری و مدنی هستند و در صورت اعتراض، موضوع به کمیسیون عالی رسیدگی به سوانح راه‌آهن ارجاع می‌شود که نظریه آن غیرقابل اعتراض است.
خدمات آساترابر شرق در حوزه حمل و نقل ریلی
آساترابر شرق، یکی از شرکت‌های برجسته در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی ریلی است که خدمات حمل بار و کالا را به مقاصدی مانند آسیای میانه (ترکمنستان ، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان)، کشورهای حوزه قفقاز (آذربایجان، ارمنستان، گرجستان) وروسیه سازماندهی می‌کند. حمل بار از مرزهایی مانند سرخس، آستارا و اینچه‌برون به کشورهای مختلف از جمله آذربایجان، گرجستان، روسیه، مغولستان و ترکمنستان، با استفاده از واگن‌های لبه‌بلند، لبه‌کوتاه و مسقف انجام می‌شود.
یکی از خدمات ویژه این شرکت، حمل خودرو با قطار است که به‌عنوان یکی از به‌صرفه‌ترین روش‌های انتقال خودرو در صادرات و واردات شناخته می‌شود. مشتریان می‌توانند قیمت حمل خودرو با قطار را به‌صورت آنلاین از آساترابر شرق دریافت کنند. در زمینه واردات، این شرکت با ارائه خدمات حمل ریلی، آمادگی جابه‌جایی حجم قابل‌توجهی از کالاها و مواد خام به ایران را دارد.
کالاهایی نظیر آهن، فولاد، آلومینیوم، برنج، کودهای شیمیایی، پنبه، ماشین‌آلات صنعتی و مواد غذایی مانند برنج، گندم و ذرت از طریق ریل به کشور وارد می‌شوند. کشورهای مبدا این واردات شامل ترکیه از طریق مرز رازی، پاکستان از مرز میرجاوه و آذربایجان از مرز آستارا هستند.
آساترابر شرق در حوزه صادرات نیز خدمات گسترده‌ای ارائه می‌دهد و ایران را به‌عنوان منبعی برای کالاهای صادراتی به کشورهایی مانند افغانستان، ترکیه، روسیه، چین و آسیای میانه معرفی می‌کند. با توجه به اقتصادی بودن حمل ریلی در مقایسه با روش‌های دیگر، این شرکت مقاصدی مانند آسیای میانه و افغانستان را برای صادرات کالاهایی نظیر مواد پتروشیمی، مواد ساختمانی، سوخت و مواد غذایی ایده‌آل می‌داند.
خدمات حمل ریلی این شرکت شامل انجام امور گمرکی در گمرک‌های ورودی و مرزی، اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه، رهگیری واگن‌ها، تخلیه و بارگیری کالا در انبارها، توزیع کالا در مقصد نهایی و ارائه خدمات انبارداری رایگان به مدت ۳۰ روز است. این خدمات با استفاده از تجهیزات پیشرفته و همکاری با شرکت‌های معتبر، اطمینان از تحویل سریع و ایمن کالاها را فراهم می‌آورد.
برای کشورهای محصور در خشکی نیز، آساترابر شرق خدمات حمل ترکیبی ریلی را ارائه می‌دهد که شامل ترکیب حمل ریلی و جاده‌ای برای دسترسی به مقاصدی در آسیای میانه، چین و افغانستان است. این شرکت همچنین با بهره‌گیری از واگن‌های اجاره‌ای و امکانات پیشرفته، امکان حمل بار به تمامی نقاط مرزی ایران را فراهم می‌کند و به‌صورت روزانه وضعیت واگن‌ها را از مبدا تا مقصد رهگیری می‌کند.
بیمه بارهای ریلی نیز از خدمات برجسته آساترابر شرق است که با استفاده از کلازهای A، B و C، امنیت کامل کالاها را در طول مسیر تضمین می‌کند. خدمات ترانزیتی این شرکت شامل اخذ مجوز برای ورود و عبور واگن‌های خارجی، انجام امور گمرکی، تخلیه کالاها در گمرک مقصد و انبارداری کالاها در انبارهای روباز و سرپوشیده است. آساترابر شرق با ارائه خدمات جامع و حرفه‌ای، تجربه‌ای مطمئن و کارآمد را در حوزه حمل‌ونقل ریلی به مشتریان خود ارائه می‌دهد.
سوالات متداول
آیا حمل و نقل ریلی برای کالاهای سنگین و حجیم مناسب است؟
بله، حمل و نقل ریلی به‌دلیل ظرفیت بالای واگن‌ها، گزینه‌ای ایده‌آل برای جابه‌جایی کالاهای سنگین و حجیم مانند مواد معدنی، فلزات و ماشین‌آلات صنعتی است.
چگونه می‌توان امنیت کالاها در حمل و نقل ریلی را تضمین کرد؟
با استفاده از بیمه بار ریلی و رهگیری مداوم واگن‌ها از مبدا تا مقصد، امنیت کالاها به‌طور کامل تضمین می‌شود.
آیا امکان ارائه خدمات درب به درب در حمل و نقل ریلی وجود دارد؟
خیر، حمل و نقل ریلی تا ایستگاه انجام می‌شود و برای انتقال کالا به مقصد نهایی از وسایل نقلیه جاده‌ای استفاده می‌شود.
